Sultan, Sipahiler, Köylüler, iktisatçılar dört bölümden oluşmakta. Birinci bölümde; tarımın ve tarım imparatorluklarının evrimi, üretim tarzları ve Osmanlı Devleti'nin üretim tarzı tartışmaları ikinci bölümde; 1300-1600 yılları arasını kapsayan ve Klasik Çağ olarak adlandırılan dönemde Osmanlı toprak düzeni, köyler ve köylüler ile kırsal hayat ve tarım, üçüncü bölümünde; Osmanlı vergi sistemi ile Osmanlı Devleti'nin mirî arazi, timar ve çift-hâne sistemi uygulanan Anadolu, Suriye, Irak, Balkanlar ve Macaristan'daki eyaletlerinde tarım kesiminden alınan vergiler, dördüncü bölümde ise bu vergilerin vergileme ilkelerine göre incelenmesi konuları ele alınmaktadır. Köylülerin ürettikleri artık-ürün ve artık-değer, yönetici sınıfların gücünü, sarayların ihtişamını, orduların kudretini ve şehirlerin servetini teşkil etti. Tarihin gördüğü en uzun ömürlü devletlerden olan Osmanlı İmparatorluğu da kalabalık sarayının, güçlü ordusunun ve geniş bürokrasisinin ihtiyacını yüzyıllar boyunca ürettikleri ürünler, besleyip donattıkları askerler, devşirilen evlatları ve ödedikleri vergilerle bir Cihan Devleti'ni doyuran, giydiren ve ayakta tutan her millet ve her dinden Osmanlı köylülerinden karşıladı.